Mòn men răng là một vấn đề răng miệng phổ biến nhưng thường bị bỏ qua cho đến khi có triệu chứng nghiêm trọng. Lớp men răng, mặc dù là phần mô cứng, nhưng lại rất dễ bị tổn thương do thói quen ăn uống, chăm sóc răng miệng sai cách. Vậy mòn men răng là gì? Nguyên nhân và cách khắc phục như thế nào?
Trong bài viết này, nha khoa An Phước sẽ cùng bạn đọc tìm hiểu chi tiết về tình trạng mòn men trên răng, giúp bạn bảo vệ sức khỏe răng miệng lâu dài.
Mòn men răng là gì?
Dấu hiệu nhận biết
Mòn men răng là tình trạng lớp men bao phủ bên ngoài bề mặt răng dần bị mất đi do các tác động hóa học hoặc cơ học từ môi trường. Men răng không thể tự phục hồi nếu bị mất đi, vì vậy khi xảy ra tình trạng mòn men răng, răng sẽ trở nên nhạy cảm, dễ bị tổn thương hơn.
Men răng bị mòn thường có những biểu hiện khá rõ ràng mà người bệnh có thể dễ dàng nhận biết:
- Răng trở nên nhạy cảm: Người bệnh có thể cảm thấy ê buốt khi ăn đồ nóng, lạnh, chua hoặc ngọt do lớp bảo vệ bên ngoài đã bị mất đi.
- Bề mặt răng bóng hơn: Mòn men có thể khiến bề mặt răng trông bóng loáng, trơn láng hơn bình thường do bị mài mòn.
- Thay đổi màu sắc: Men răng mỏng dần sẽ làm lớp ngà răng phía dưới trở nên lộ rõ, khiến răng có màu sậm hơn.
- Răng dễ bị sứt mẻ: Khi men răng bị mòn, răng trở nên giòn và dễ nứt vỡ, đặc biệt khi gặp phải lực cắn mạnh.
Phân loại tình trạng
Mòn men răng có thể được phân loại theo các mức độ khác nhau dựa trên mức độ tổn thương và nguyên nhân gây ra:
- Mòn men sinh lý: Đây là hiện tượng tự nhiên khi răng dần bị mài mòn theo thời gian, thường xảy ra ở người lớn tuổi. Mòn men sinh lý thường diễn ra chậm, ít ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng.
- Mòn men do axit (mòn hóa học): Loại mòn men này thường xảy ra do tiếp xúc thường xuyên với những thực phẩm, đồ uống có tính axit cao, như nước ngọt có ga, nước chanh, rượu vang,… Axit có thể làm mềm men răng và làm quá trình mòn men diễn ra nhanh hơn.
- Mòn men do cơ học: Xảy ra do thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách, ví dụ như đánh răng quá mạnh hoặc sử dụng bàn chải lông cứng. Ngoài ra, thói quen nghiến răng hoặc dùng răng để cắn vật cứng cũng có thể gây mòn men do cơ học.
Nguyên nhân dẫn đến mòn men răng
Mòn men răng có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, việc hiểu rõ những nguyên nhân này sẽ giúp phòng ngừa tình trạng này hiệu quả hơn.
- Tiêu thụ thực phẩm có tính axit cao: Các loại đồ uống có tính axit như nước chanh, nước ngọt có ga,… có thể làm mềm men răng, dẫn đến răng bị mòn theo thời gian.
- Đánh răng quá mạnh: Sử dụng lực quá mạnh khi đánh răng, đặc biệt là với bàn chải lông cứng, có thể khiến men răng bị mài mòn dần.
- Sử dụng sản phẩm vệ sinh răng miệng không phù hợp: Một số loại kem đánh răng có chất làm mài mòn cao hoặc bàn chải có lông quá cứng cũng có thể gây ra tình trạng mòn men, đặc biệt khi sử dụng thường xuyên trong thời gian dài.
- Nghiến răng: Thói quen nghiến răng, đặc biệt là vào ban đêm, có thể tạo ra áp lực lớn lên men răng, gây ra mòn men làm răng dễ bị sứt mẻ.
- Thở bằng miệng: Khi thở bằng miệng, nước bọt không thể bao phủ răng và giữ cho răng luôn ở trạng thái ẩm. Điều này có thể làm giảm khả năng tự bảo vệ của nước bọt đẩy nhanh quá trình mòn men.
- Tác động của axit dạ dày: Ở những người mắc chứng trào ngược dạ dày thực quản, axit từ dạ dày có thể trào lên khoang miệng và làm mòn men răng.
- Lão hóa tự nhiên: Theo thời gian, men răng cũng sẽ dần bị mòn đi do quá trình ăn nhai hàng ngày. Đây là quá trình tự nhiên, không thể tránh khỏi, tuy nhiên có thể làm chậm bằng cách chăm sóc răng miệng đúng cách.
Mòn men răng có sao không?
Mòn men răng không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn tác động nghiêm trọng đến sức khỏe, chức năng của răng. Khi men răng bị mất đi, răng sẽ trở nên yếu hơn và dễ bị tổn thương trước tác nhân bên ngoài.
Men răng là lớp bảo vệ quan trọng giúp giảm bớt tác động của nhiệt độ, hóa chất lên ngà răng bên trong. Khi men răng bị mòn, ngà răng dễ bị lộ ra, khiến răng trở nên nhạy cảm với thức ăn nóng, lạnh, gây ra cảm giác ê buốt khó chịu.
Men răng là “lá chắn” ngăn ngừa vi khuẩn xâm nhập vào bên trong răng. Khi lớp men bị mất đi, vi khuẩn dễ dàng tấn công vào ngà răng, tăng nguy cơ sâu răng. Ngoài ra, bị mòn men răng làm cho răng mất đi độ sáng bóng tự nhiên và dần chuyển sang màu sậm, xỉn màu.
Khi men răng bị mòn, răng trở nên giòn, dễ bị tổn thương hơn. Những tác động nhỏ trong sinh hoạt hàng ngày, như cắn thức ăn cứng, có thể khiến răng dễ dàng bị mẻ hoặc nứt. Tình trạng mòn men có thể gây ra sự không đều giữa các răng, làm thay đổi lực cắn khiến chức năng ăn nhai không còn hiệu quả như trước. Người bệnh có thể gặp khó khăn khi ăn nhai, gây ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, sức khỏe tổng thể nếu tình trạng này kéo dài.
Khắc phục tình trạng mòn men răng
Dán mặt sứ Veneer
Dán mặt sứ Veneer là một trong những phương pháp phục hình thẩm mỹ phổ biến cho những trường hợp mòn men răng nhẹ đến trung bình. Phương pháp này bao gồm việc dán một lớp sứ mỏng lên bề mặt răng, giúp che phủ vết mòn, cải thiện màu sắc và hình dáng của răng.
Dán Veneer giữ lại phần lớn mô răng thật, không gây tổn hại đến cấu trúc răng. Lớp sứ mỏng cũng có độ bền cao với khả năng chống ố màu tốt, giúp răng trắng sáng và bền đẹp.
Tuy nhiên, phương pháp này thường có chi phí cao và yêu cầu kỹ thuật thực hiện chính xác. Ngoài ra, không phù hợp cho các trường hợp mòn men nặng hoặc tổn thương sâu.
Bọc răng sứ
Bọc răng sứ là biện pháp phục hình toàn bộ răng, áp dụng cho trường hợp mòn men răng nặng hoặc khi răng có nguy cơ bị mẻ, vỡ. Phương pháp này bao gồm việc mài nhỏ răng và chụp một mão sứ bao phủ hoàn toàn bề mặt răng, giúp bảo vệ phục hồi cấu trúc răng
Bọc răng sứ mang lại hiệu quả bảo vệ lâu dài, tăng cường độ bền thẩm mỹ cho răng, đồng thời ngăn ngừa vi khuẩn xâm nhập vào bên trong răng.Tuy nhiên, quy trình bọc sứ thường yêu cầu phải mài một phần răng thật, gây mất đi một lượng nhỏ mô răng tự nhiên. Ngoài ra, chi phí thực hiện cũng khá cao và yêu cầu kỹ thuật viên chuyên nghiệp để đảm bảo chất lượng và độ bền của răng sứ, do vậy bạn cần lựa chọn nha khoa uy tín khi thực hiện dịch vụ này
Trám răng
Trám răng là phương pháp điều trị đơn giản, thích hợp cho những trường hợp mòn men răng nhẹ hoặc vết mòn nhỏ, giúp lấp đầy vùng bị mòn để ngăn chặn vi khuẩn và bảo vệ ngà răng bên trong. Trám răng có chi phí thấp, thực hiện nhanh chóng, ít xâm lấn, không cần mài răng nhiều. Đây là giải pháp hiệu quả cho những vết mòn nhỏ hoặc các vùng nhạy cảm.
So với những phương pháp khác, độ bền của vật liệu trám thường không cao, cần được kiểm tra, trám lại định kỳ. Phương pháp này cũng không phù hợp cho những trường hợp mòn men nghiêm trọng.
Phòng ngừa mòn men răng như thế nào?
Phòng ngừa mòn men răng là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe răng miệng lâu dài và tránh những vấn đề khó chịu cũng như chi phí điều trị phức tạp. Một số lưu ý trong quá trình chăm sóc răng miệng, hạn chế bị mòn men răng:
- Sử dụng bàn chải mềm
Bàn chải lông cứng có thể làm men răng bị mòn nếu sử dụng thường xuyên. Chọn bàn chải lông mềm, đánh răng nhẹ nhàng theo hướng dọc để giảm thiểu tác động xấu lên men răng.
- Sử dụng kem đánh răng chứa fluoride
Fluoride có tác dụng củng cố men răng, giúp răng chống lại các tác động từ axit và vi khuẩn.
- Không đánh răng ngay sau khi ăn đồ chua
Sau khi ăn hoặc uống các thực phẩm có tính axit, như trái cây chua, nước ngọt có ga, nên chờ ít nhất 30 phút trước khi đánh răng để tránh làm tổn hại men răng đang trong trạng thái mềm.
- Giảm tiêu thụ đồ uống có tính axit cao
Nước ngọt, nước chanh, rượu vang và các đồ uống có tính axit khác dễ gây mòn men nếu sử dụng thường xuyên.
- Chọn thực phẩm lành mạnh
Các loại thực phẩm như rau củ, phô mai, sữa chua giúp trung hòa axit, cung cấp khoáng chất cần thiết cho men răng. Thay thế thực phẩm chua, ngọt bằng lựa chọn lành mạnh để bảo vệ men răng hiệu quả.
- Kiểm soát tình trạng nghiến răng
Nếu bạn có thói quen nghiến răng, đặc biệt là vào ban đêm, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để sử dụng máng chống nghiến.
- Thở bằng mũi thay vì miệng
Thói quen thở bằng miệng có thể khiến răng bị khô, mất đi lớp nước bọt bảo vệ tự nhiên, dễ bị mòn hơn. Tập thở bằng mũi để giữ cho khoang miệng luôn ẩm, bảo vệ men răng.
- Kiểm tra sức khỏe răng miệng định kỳ
Thăm khám nha khoa đều đặn giúp phát hiện sớm dấu hiệu mòn men răng, có biện pháp can thiệp kịp thời. Bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn chăm sóc răng miệng đúng cách và áp dụng các biện pháp bảo vệ men răng.
- Lấy cao răng định kỳ
Việc làm sạch mảng bám và cao răng giúp giảm nguy cơ sâu răng, các tác nhân làm mòn men, giúp duy trì sức khỏe răng miệng tổng thể.
Mòn men răng là vấn đề có thể phòng ngừa và điều trị nếu được phát hiện sớm. Việc chăm sóc răng miệng đúng cách, kết hợp với thói quen sinh hoạt lành mạnh, sẽ giúp bảo vệ men răng khỏi tổn thương. Do vậy, hãy chủ động thăm khám nha khoa định kỳ để duy trì một hàm răng khỏe mạnh và tránh gặp những bệnh lý răng miệng không đáng có.
