Viêm nha chu không chỉ là bệnh lý phổ biến ở người lớn mà còn có thể xảy ra ở trẻ em, đe dọa đến sức khỏe răng miệng và sự phát triển toàn diện của trẻ. Đáng lo ngại hơn, bệnh này thường không được chú ý kịp thời do những triệu chứng ban đầu dễ bị nhầm lẫn với các vấn đề răng miệng thông thường.
Bài viết dưới đây nha khoa An Phước sẽ cung cấp thông tin chi tiết, giúp các bậc phụ huynh hiểu rõ hơn về bệnh lý viêm nha chu ở trẻ em và cách bảo vệ sức khỏe răng miệng cho con em mình.
Viêm nha chu ở trẻ em là gì?
Viêm nha chu ở trẻ em là một bệnh lý nha khoa liên quan đến sự viêm nhiễm và tổn thương mô nha chu, bao gồm nướu, mô nâng đỡ răng (xương ổ răng). Đây là một trong những bệnh lý phổ biến nhưng thường bị bỏ qua trong việc chăm sóc răng miệng cho trẻ.
Viêm nha chu có thể gây đau đớn, ảnh hưởng đến khả năng ăn uống, thậm chí dẫn đến mất răng nếu không được điều trị kịp thời. Bệnh xảy ra khi mảng bám vi khuẩn bám vào răng lâu ngày, không được làm sạch đúng cách, dẫn đến viêm nhiễm ở mô nướu và xương quanh răng.
Viêm nha chu ở trẻ em thường bắt đầu từ dấu hiệu nhẹ có thể tiến triển nhanh chóng nếu không được phát hiện và điều trị sớm. Các dấu hiệu cụ thể của viêm nha chu bao gồm:
- Chảy máu nướu: Trẻ bị chảy máu khi đánh răng hoặc ăn thức ăn cứng, đặc biệt là khi bệnh ở giai đoạn đầu.
- Nướu sưng và đỏ: Nướu trở nên đỏ tươi hoặc đỏ sẫm, sưng tấy cảm thấy đau khi chạm vào.
- Hôi miệng: Một dấu hiệu phổ biến của viêm nha chu là hơi thở có mùi hôi, do vi khuẩn tích tụ trong miệng và nướu bị viêm.
- Đau khi nhai: Trẻ cảm thấy đau hoặc khó chịu khi ăn thực phẩm nóng, lạnh hoặc cứng.
- Răng lung lay: Khi tình trạng viêm nha chu nghiêm trọng, mô nha chu và xương ổ răng bị tổn thương khiến răng lung lay hoặc dễ dàng rụng.
Phân loại viêm nha chu ở trẻ em
Viêm nha chu cấp tính
Viêm nha chu ở trẻ em cấp tính là giai đoạn đầu của bệnh, xảy ra khi mảng bám và cao răng tích tụ trên bề mặt răng, gây viêm nhiễm mô nướu. Trong giai đoạn này, xuất hiện dấu hiệu như nướu đỏ, sưng dễ bị chảy máu khi đánh răng. Tuy nhiên, các triệu chứng này thường chỉ nhẹ dễ dàng điều trị nếu phát hiện kịp thời. Nếu không được điều trị, bệnh sẽ tiến triển thành các dạng nghiêm trọng hơn.
Viêm nha chu mãn tính
Khi viêm nha chu cấp tính không được điều trị kịp thời hoặc chăm sóc răng miệng không đúng cách, bệnh có thể tiến triển thành viêm nha chu mãn tính. Ở giai đoạn này, tình trạng viêm không chỉ giới hạn ở nướu mà còn ảnh hưởng đến mô nâng đỡ răng, bao gồm xương ổ răng.
Nướu sẽ trở nên sưng tấy, đỏ đậm và bị chảy máu thường xuyên. Cảm thấy đau đớn khi ăn hoặc khi vệ sinh răng miệng. Viêm nha chu mãn tính cần được điều trị chuyên sâu để ngừng tiến triển và tránh tổn thương vĩnh viễn đối với răng miệng.
Viêm nha chu nghiêm trọng
Viêm nha chu nghiêm trọng là giai đoạn cuối của bệnh, khi tổn thương mô nha chu và xương ổ răng đã nghiêm trọng. Lúc này, các túi nha chu (khoảng trống giữa răng và nướu) sẽ hình thành, chứa đầy mủ, vi khuẩn, gây tổn thương sâu đến xương ổ răng, khiến răng bắt đầu lung lay.
Trẻ có thể gặp phải các triệu chứng như hôi miệng, đau nhức kéo dài, khó khăn trong việc ăn uống. Viêm nha chu nghiêm trọng đòi hỏi phương pháp điều trị can thiệp mạnh mẽ, bao gồm phẫu thuật hoặc liệu pháp phục hồi mô nha chu.
Việc phân loại chính xác mức độ của viêm nha chu sẽ giúp bác sĩ đưa ra phương án điều trị phù hợp, giúp trẻ hồi phục và bảo vệ sức khỏe răng miệng lâu dài.
Giai đoạn hình thành viêm nha chu ba mẹ cần lưu ý
Viêm nha chu ở trẻ em không xảy ra ngay lập tức mà phát triển qua nhiều giai đoạn. Việc nhận diện và can thiệp sớm sẽ giúp ngừng quá trình phát triển của bệnh, tránh biến chứng nghiêm trọng. Dưới đây là những giai đoạn hình thành viêm nha chu mà các bậc phụ huynh cần lưu ý:
Giai đoạn 1: Răng trẻ có mảng bám, cao răng
Mảng bám và cao răng là nguyên nhân chính dẫn đến viêm nha chu. Mảng bám hình thành khi vi khuẩn bám vào răng, tạo thành lớp màng mỏng, không thể nhìn thấy bằng mắt thường. Nếu không được làm sạch đúng cách, mảng bám dần tích tụ và cứng lại, chuyển hóa thành cao răng. Đây là yếu tố kích thích nướu bị viêm. Giai đoạn này thường không có triệu chứng rõ rệt, nhưng nếu để lâu dài, bệnh sẽ tiến triển sang giai đoạn tiếp theo.
Giai đoạn 2: Trẻ bị viêm nướu
Khi cao răng không được loại bỏ, chúng sẽ dẫn đến viêm nướu, hay còn gọi là viêm lợi. Các dấu hiệu rõ rệt của giai đoạn này là nướu trở nên đỏ tươi, sưng và dễ chảy máu khi trẻ đánh răng hoặc ăn thức ăn cứng. Đây là giai đoạn có thể điều trị đơn giản bằng việc làm sạch răng miệng đúng cách, duy trì thói quen vệ sinh răng miệng hợp lý. Tuy nhiên, nếu không điều trị kịp thời, viêm nướu sẽ phát triển thành viêm nha chu.
Giai đoạn 3: Nướu sưng phồng (túi nha chu)
Khi viêm nướu không được kiểm soát, mô nướu sẽ bắt đầu bị tổn thương, tạo thành các túi nha chu. Đây là những khoảng trống giữa răng và nướu, nơi vi khuẩn tích tụ, gây viêm nhiễm nặng hơn. Nướu sẽ sưng phồng, túi nha chu có thể chứa đầy mủ, gây đau đớn và chảy máu. Giai đoạn này cần được điều trị kịp thời để ngăn chặn sự tiến triển của bệnh, bảo vệ răng miệng.
Giai đoạn 4: Viêm nha chu
Khi viêm nhiễm đã lan rộng ảnh hưởng đến mô nha chu và xương ổ răng. Các mô này bị phá hủy, làm mất sự hỗ trợ của xương dẫn đến việc răng có thể lung lay thậm chí rụng răng. Các bậc phụ huynh nên đưa trẻ đi khám nha khoa định kỳ để phát hiện sớm dấu hiệu viêm và xử lý kịp thời.
Nguyên nhân gây viêm nha chu ở trẻ
Viêm nha chu ở trẻ em có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là các yếu tố chính dẫn đến bệnh lý này:
Mảng bám và cao răng
Mảng bám là nguyên nhân chủ yếu gây ra viêm nha chu ở trẻ. Mảng bám được hình thành khi vi khuẩn và chất cặn bã trong miệng bám vào răng. Nếu không được làm sạch đúng cách, mảng bám dần chuyển thành cao răng, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, gây viêm nhiễm. Cao răng không chỉ gây kích ứng nướu mà còn làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm nha chu.
Vệ sinh răng miệng kém
Chăm sóc răng miệng không đúng cách là nguyên nhân phổ biến gây viêm nha chu ở trẻ. Trẻ em thường không tự giác đánh răng đúng cách hoặc không thực hiện việc chải răng đủ lâu. Khi đó, mảng bám tích tụ lâu ngày trên răng và nướu, dẫn đến viêm nhiễm. Hơn nữa, việc không sử dụng chỉ nha khoa hoặc nước súc miệng cũng khiến vi khuẩn không được loại bỏ triệt để.
Chế độ ăn không lành mạnh
Chế độ ăn uống chứa nhiều đường, tinh bột là yếu tố thuận lợi cho vi khuẩn phát triển trong miệng, đặc biệt là khi trẻ thường xuyên ăn thức ăn ngọt hoặc các món ăn nhanh, dễ dính vào răng. Vi khuẩn trong mảng bám sử dụng đường làm thức ăn, sản sinh axit tấn công vào men răng gây viêm nhiễm ở nướu. Điều này làm gia tăng nguy cơ bị viêm nha chu nếu không được chăm sóc răng miệng đúng cách.
Di truyền
Yếu tố di truyền cũng có thể đóng vai trò trong việc tăng nguy cơ viêm nha chu ở trẻ. Nếu trong gia đình có người mắc các bệnh về răng miệng, khả năng trẻ bị viêm nha chu cũng sẽ cao hơn.
Ngoài ra, một số bệnh lý và tình trạng sức khỏe như tiểu đường, rối loạn hệ miễn dịch, hay tình trạng thiếu hụt vitamin (nhất là vitamin C) làm tăng nguy cơ mắc viêm nha chu. Khi cơ thể không đủ sức để chống lại vi khuẩn trong miệng, bệnh lý nha chu dễ dàng hình thành và phát triển.
Điều trị viêm nha chu ở trẻ như thế nào?
Việc điều trị viêm nha chu ở trẻ em cần phải được thực hiện kịp thời và đúng cách để ngừng sự tiến triển của bệnh, giảm đau đớn cho trẻ bảo vệ sức khỏe răng miệng lâu dài.
Vệ sinh răng miệng đúng cách
Điều trị viêm nha chu bắt đầu từ việc cải thiện thói quen vệ sinh răng miệng của trẻ. Đảm bảo trẻ đánh răng ít nhất hai lần mỗi ngày, sử dụng bàn chải có lông mềm và kem đánh răng chứa fluoride. Bên cạnh đó, cha mẹ cần giúp trẻ sử dụng chỉ nha khoa để loại bỏ mảng bám và thức ăn thừa giữa các kẽ răng, nơi bàn chải không thể tiếp cận. Việc sử dụng nước súc miệng kháng khuẩn cũng giúp giảm vi khuẩn trong miệng, hỗ trợ điều trị viêm nha chu.
Làm sạch răng chuyên sâu
Khi bệnh viêm nha chu đã phát triển, việc làm sạch răng chuyên sâu tại nha khoa là rất cần thiết. Bác sĩ sẽ thực hiện việc lấy cao răng và làm sạch mảng bám tích tụ trên răng, dưới nướu, giúp ngừng quá trình viêm nhiễm. Nếu viêm nha chu ở giai đoạn nặng, việc làm sạch sâu các túi nha chu có thể giúp giảm sưng tấy và vi khuẩn gây bệnh.
Điều trị bằng thuốc
Trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ chỉ định thuốc kháng sinh hoặc thuốc chống viêm để hỗ trợ điều trị viêm nha chu, đặc biệt khi có nhiễm trùng hoặc viêm nướu kéo dài. Thuốc này sẽ giúp giảm đau, tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh và hỗ trợ quá trình hồi phục của mô nướu.
Phẫu thuật nha chu
Nếu viêm nha chu đã tiến triển đến giai đoạn nghiêm trọng, khi các mô nha chu và xương ổ răng bị phá hủy, phẫu thuật nha chu là giải pháp cần thiết. Phẫu thuật giúp làm sạch túi nha chu sâu, phục hồi mô nướu bị tổn thương khôi phục lại một phần cấu trúc xương ổ răng. Tuy nhiên, đây là phương pháp điều trị can thiệp và chỉ được áp dụng trong trường hợp nặng.
Chế độ ăn uống hợp lý
Chế độ ăn uống cũng đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị viêm nha chu. Bổ sung đầy đủ vitamin, đặc biệt là vitamin C, sẽ giúp tăng cường sức đề kháng cho nướu, mô nha chu. Hạn chế thực phẩm chứa nhiều đường, thức ăn cứng hoặc có tính axit làm tổn thương nướu và làm bệnh trở nên trầm trọng hơn.
Theo dõi và khám định kỳ
Sau khi điều trị, trẻ cần được theo dõi và khám nha khoa định kỳ để đảm bảo rằng viêm nha chu không tái phát. Các bác sĩ sẽ kiểm tra tình trạng nướu, lấy cao răng định kỳ để duy trì sự khỏe mạnh của răng miệng.
Xem thêm: Các bài viết về chăm sóc răng ở trẻ em.
Viêm nha chu ở trẻ em là bệnh lý cần được chú trọng và xử lý kịp thời để tránh những biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng lâu dài đến sự phát triển của trẻ. Thông qua việc nhận biết sớm dấu hiệu, chăm sóc răng miệng đúng cách và tuân thủ hướng dẫn từ bác sĩ nha khoa, phụ huynh có thể giúp trẻ duy trì nụ cười khỏe mạnh, tự tin.
